હિંદુ ધર્મમાં શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવતો કારતક મહિનો ભગવાન વિષ્ણુનો સૌથી પ્રિય મહિનો કહેવાય છે. કારતક માસનું સુંદર વર્ણન સ્કંદ પુરાણમાં પણ જોવા મળે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ મહિનામાં પૂજા, અનુષ્ઠાન, સ્નાન, દાન કરવાથી મનુષ્યના પાપોનો નાશ થાય છે. તેમજ આ અઠવાડિયે જે લોકો સાત્વિકતા અને ત્યાગનો ત્યાગ કરે છે તેમને સુખ અને સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય છે. આજે અમે તમને કારતક માસમાં કરવામાં આવતા શુભ કાર્યો વિષે જણાવીશું જેથી આ કાર્યોથી ભગવાન વિષ્ણુના આશીર્વાદ મળશે
એવી માન્યતા છે કે કારતક મહિનામાં ભગવાન વિષ્ણુ નદીમાં નિવાસ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં એવું કહેવાય છે કે સવારે બ્રહ્મમુહૂર્તમાં ઉઠીને નદીમાં સ્નાન કરવાથી સુખ-સમૃદ્ધિ મળે છે. જો તમે નદીમાં સ્નાન કરી શકતા નથી, તો નદીઓના પાણીમાં પાણી ભેળવીને સ્નાન કરવું જોઈએ. કારતક મહિનામાં દરરોજ સાંજે તુલસીના છોડ પાસે શુદ્ધ ઘીનો દીવો પ્રગટાવવો જોઈએ. તેનાથી ભગવાન વિષ્ણુ પ્રસન્ન થાય છે અને વરદાન આપે છે.
કારતક મહિનામાં ભગવાન વિષ્ણુનું સ્વરૂપ માનવામાં આવતા શાલિગ્રામની પૂજા લાભકારી માનવામાં આવે છે. આ સાથે આ મહિનામાં દરરોજ ગીતાનો પાઠ કરવો પણ શુભ માનવામાં આવે છે. કારતક મહિનામાં દાન કરવાથી માતા લક્ષ્મી પ્રસન્ન થાય છે અને સુખ-સમૃદ્ધિના આશીર્વાદ આપે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કારતક મહિનામાં ગરીબ અથવા અસહાય વ્યક્તિને ભોજન, પૈસા અને ધાબળાનું દાન કરવાથી સાધકને પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.
કારતક મહિનામાં તામસિક ખોરાક ટાળવો જોઈએ. આ મહિનામાં ડુંગળી, લસણ અને માંસાહારી ખોરાક ન ખાવા જોઈએ. કારતક મહિનામાં આવું કરવાથી માતા લક્ષ્મી નારાજ થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કારતક મહિનામાં વ્યક્તિએ ઇન્દ્રિયો પર નિયંત્રણ રાખવું જોઈએ અને બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવું જોઈએ. કારતક મહિનામાં શય્યાનો ત્યાગ કરવો પણ યોગ્ય માનવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે કારતક મહિનામાં જમીન પર સૂવાથી મનમાં સાત્વિકતાની ભાવના ઉત્પન્ન થાય છે અને ખોટા વિચારોથી મુક્તિ મળે છે.
